Littekens, wie heeft ze niet? Letterlijk niemand ontkomt aan beschadiging van de huid. Bij oppervlakkige beschadiging (zoals een lichte schaafwond) geneest de huid vlot en zonder littekens. Na een diepere beschadiging is littekenvorming een normale huidreactie. Nieuw weefsel wordt aangemaakt om de huidbeschadiging op te vullen en te versterken. Hoe dit eruitziet kan heel erg verschillen. Des te langer het duurt voordat de huid dicht is, des te groter de kans op een litteken. Gelukkig zijn er wel een aantal dingen die je hieraan kan doen. Lees mijn tip en tricks.

Verschillende soorten littekens

Allereerst is het belangrijk om wat meer te vertellen over de verschillen in littekens. Afhankelijk van de wondgenezingsfase kunnen littekens groot, klein, rood, wit, zichtbaar of (vrijwel) onzichtbaar zijn. In de meeste gevallen is het vooral het cosmetische aspect wat mensen stoort. Maar soms kan een litteken ook lichamelijke klachten geven. Denk aan een brandend gevoel, of jeuk en pijn. Ook kan er een verdikking optreden die beweging behoorlijk in de weg kan zitten. Grofweg zijn er drie vormen waarin littekens voorkomen namelijk huidverkleuring, verheven litteken, verzonken litteken of een combinatie van voorgaande. Onderstaand de verschillende soorten littekens op een rij:

Post inflammatoire hyper- of hypopigmentatie.

Dit type litteken ontstaat pas na de wondgenezing. Post inflammatoir betekent ‘na de ontstekingsfase’. Er kan hierdoor een tekort of te veel aan pigment ontstaan. Dit noemen we hyperpigmentatie (een donkere huidverkleuring) of hypopigmentatie (een wittige huidverkleuring).

Hypertrofische littekens

Ligt boven het oppervlak van de omringende huid. Door een verstoring in het genezingsproces ontstaat er een teveel aan bindweefsel (steunweefsel). Hierdoor groeien de huidcellen te veel omhoog. Hierdoor ontstaat er ter plekke van de huidbeschadiging een verdikte rode tot roze bult op de huid. Omdat het huidoppervlak heel droog is, ontstaat er vaak jeuk. Dit type litteken wordt met het verstrijken van de tijd vaak wel minder rood en vlakker.

Atrofische littekens / restacne / acnelittekens

Atrofische littekens zijn verzonken. Ze liggen dus onder het oppervlak van de omliggende huid. Dit komt door een vermindering van bindweefsel (steunweefsel) en huidcellen. Er ontstaat een dunne en doorschijnende huid met droog en rimpelig huidoppervlak

Keloïd littekens

Ligt net als een atrofisch litteken boven op de huid. Toch zijn er wel een aantal belangrijke verschillen. Keloïd groeit tot buiten het oorspronkelijke wondgebied en stopt hier niet vanzelf mee. In het begin is het litteken vaak fel paars of rood. Door het teveel aan weefsel ontstaat er een glanzend huidoppervlak.

Tips: Wat kan jij zelf doen tegen littekens?

In het eerste jaar valt hierin de meeste winst te behalen omdat het litteken dan nog in beweging is. Je mag starten met zelfzorg als het wond(je) dicht is. Meestal is dit na zo’n twee tot vier weken.

1. Allereerst is het belangrijk om de wondgenezing niet te verstoren. Daarom is het beter om schurende kleding te vermijden. Helemaal belangrijk als de wond nog niet gesloten is.
2. Ook is het heel belangrijk om de huid te beschermen tegen de zon. Op de plek waar de wond zat, raken de pigmentcellen ontregeld. Door prikkeling van de zon worden ze hyperactief. Hierdoor ontstaat er een pigmentvlekje exact daar waar het wondje zat. Om deze verkleuring te voorkomen is het verstandig om de huid te beschermen met een factor 50. Het beste is als deze om de 2 uur wordt aangebracht.
3. Omdat een litteken bestaat uit reparatieweefsel, is de huid op die plek heel erg droog. Om dit te verhelpen kan je een mooi laagje op de huid creëren met bijvoorbeeld siliconencrème. Vocht is onmisbaar voor een goede wondgenezing en een gezond littekenproces. Daarnaast kan je met massage zeker in de beginfase het litteken nog verbeteren. Lekker smeren dus! Naast gel en crème bestaan er ook siliconenpleisters die goede resultaten leveren.
4. Antioxidanten in huidverzorging kunnen ook een nuttige bijdrage hebben. Zij verbeteren het zelfherstellend vermogen van de huid. Daarnaast helpen ze ook bij oplichten van pigment.
5. Wist je dat plantaardige olie ook een goede optie is voor het minimaliseren van littekens? Deze bevatten namelijk van nature antioxidanten. Kies bijvoorbeeld deze jojoba-olie. In deze olie zit een grote concentratie vitamine E. Deze vitamine heeft beschermende en herstellende eigenschappen.

Professionele behandelingen

De eerste paar maanden na het ontstaan is een litteken altijd op zijn lelijkst. Hier moet je niet van schrikken, dat is normaal. Ik adviseer altijd om eerst een jaar af te wachten. In de meeste gevallen trekt het litteken in deze periode nog bij. Als het litteken na deze periode nog storend blijft, kan je starten met een behandeling. Nog even wat belangrijke feitjes over littekenbehandeling: In vrijwel alle gevallen is het onmogelijk om bestaande littekens geheel te genezen. Wel zijn bepaalde behandelmethodes in staat om de huidstructuur te verbeteren en gladder te maken. Hoe? Met behandelmethodes als:

• Laser (zoals de Erbium Glass laser en CO2 laser)
• Peeling
• Microneedling / Dermapen 4
• Injectie corticosteroiden
• Operatief
• Combinatie littekentherapie

Behandeldoel littekens

Welke behandeling het meest geschikt is ligt aan het uiterlijk van het litteken. Als er alleen sprake is van verkleuring, kan dit vaak behandeld worden met behulp van chemische peeling of microneedling met Dermapen 4. Dit boost de celdeling waardoor het pigment als het ware uit de huid groeit.

Bij acnelittekens wil je graag de verzonken restacne behandelen. Dit gebeurt vaak met fractionele laser ResurFX of microneedling. Dan worden er piepkleine gaatjes in de huid gemaakt. Omdat het lichaam deze gaatjes opvult met nieuw weefsel, worden putjes en gaatjes minder zichtbaar. Ook verbetert de teint en huidconditie hierdoor.

Soms wordt de huid aanvullend nog behandeld met peeling om de talgproductie te reguleren en nieuwe littekens te voorkomen.

Verzonken atrofische littekens worden bijna hetzelfde behandeld als acnelittekens. Het doel is ook het stimuleren van de aanmaak nieuw weefsel. Om zo het weefseltekort op te vullen. Naast de fractionele Erbium Glass laser kunnen atrofische littekens ook behandeld worden met CO2 laser. Deze laatste is heel krachtig omdat hij weefsel kan laten verdampen. Hierdoor kan hij dieper in de huid komen dan bijvoorbeeld de resurfx.

De aanpak van hypertrofische littekens (of keloïd) is exact het tegenovergestelde van al bovenstaande littekens. Je wilt de celdeling remmen zodat het litteken tot rust komt, minder pijnlijk en vlakker wordt. Dit kan door middel van injecties met corticosteroiden door een arts. Soms wordt dit ook wel gecombineerd met laser. Als het litteken soepeler wordt, verbetert de elasticiteit en bewegingsmogelijkheid van de huid. Als bovenstaande niet afdoende is kan er ook nog cryotherapie of een chirurgische correctie plaatsvinden.

© 2024 - Huid met zorg B.V. - Huidtherapeut en Schoonheidsspecialist in Hengelo